Helmintoz nədir?
Helmintozlar, insan orqanizminə xüsusi parazitlərin – helmintlərin daxil olması nəticəsində yaranan yoluxucu xəstəliklərdir. Hal-hazırda tibdə 70-ə qədər helmint növü məlumdur. Parazit yumurtaları insan orqanizminə qida və ya çirklənmiş su ilə daxil olaraq müəyyən orqanlara yapışır və çoxalmağa başlayır. Bəzi hallarda infeksiya sağlam insan ilə daşıyıcı arasında sıx təmas zamanı, ya başqasının gigiyena vasitələri və ya alt paltarından istifadə edərkən baş verir.
Bəzi parazit növləri bədənə tənəffüs yolu ilə daxil ola bilir. Helmintozlara yoluxma ya aralıq sahib vasitəsi ilə (biohelmintoz), ya birbaşa torpaqda olan yumurtalardan (geohelmintoz), ya da insandan insana (əlaqə helmintozlar) ötürülmə vasitəsi ilə inkişaf edir.
Helimintozun mərhələləri
Yetkin xəstələrdə helmintozun klinik gedişində simptomlara görə iki əsas mərhələ qeyd edilir:
- İki aya qədər davam edən kəskin helmintoz
- Bir neçə ilə qədər davam edən xroniki helmintozEnterobioz yoğun bağırsağın yuxarı, nazik bağırsağın aşağı şöbəsində parazitlik edir. Xəstəlik uşaqlarda gecələr anus ətrafında güclü qaşınmalar, yuxuda dişləri qıcama və üzün dərisində boz ləkələrin olması ilə seçilir.
Növlərinə görə öküz soliteri və donuz soliteri nazik bağırsaqda, trematodlar qaraciyər və öd yollarında, exinokokklar ağciyər, qaraciyər, beyin, tənəffüs sistemi orqanlarında, alveokokklar və şistosomiazlar mərkəzi və periferik sinir sisteminin hissələrində, necators və cestodes qan dövranı sistemində, trichinella və filariae limfatik sistemin orqanlarında inkişaf edərək çoxalırlar. Ən geniş yayılmış parazit askaridadır ki, insanın nazik bağırsağında parazitlik edir.
Helmintozun ilkin əlamətləri
Yetkin xəstələrdə kəskin mərhələdə helmintozun əsas simptomlarına əzələ ağrısı, bədən hərarətinin artması, titrətmə, qarın ağrısı, meteorizm və digər dispeptik simptomlar, sağlamlığın ümumi pisləşməsi, zəiflik, daimi yorğunluq, quru öskürək, təngnəfəslik, artan qıcıqlanma kimi əlamətlər aiddir. Bəzi xəstələrdə iştahanın əhəmiyyətli dərəcədə azalması qeyd edilir, digərlərində isə əksinə daimi aclıq hissi və bəzən dad bilmədə dəyişikliklər meydana gəlir.
Yetkinlərdə qurd invaziyasının xroniki forması bədənin ümumi intoksikasiya əlamətləri və parazitlərin yerləşdiyi yerdən qaynaqlanan spesifik simptomlarla müşayiət olunur. Bu simptomlara yeməkdən və fiziki işdən sonra güclənən daimi qarın ağrısı, meteorizm, bağırsaq pozulması, daimi yorğunluq, apatiya, səbəbsiz kilo itkisi, dəri səpgiləri, dəri qaşınması, həddindən artıq qıcıqlanma və iştahasızlıq aiddir.
Helmintozlarda qarın boşluğu orqanlarının ultrasəs müayinəsi qaraciyər və dalağın aydın böyüməsini aşkar edir. Laborator qan testləri ağır dəmir defisitli anemiyanı və bədəndə müəyyən mineralların çatışmazlığını göstərir.
Bağırsaq parazitləri yaxınlıqdakı orqan və strukturlara miqrasiya etdikdə qadınlarda vaginit, vulvovaginit, endometrit, salpinqit və salpinqooforit inkişaf edə bilər. Ürək-damar və tənəffüs sistemlərinin zədələnməsi halında ağır nəfəs darlığı, yorğunluq, zəiflik hissi, aritmiya və digər simptomlar meydana çıxır. Limfa sisteminin orqanları zədələnirsə limfa düyünlərinin böyüməsi, genital bölgədə və süd vəzilərində şişkinliyin əmələ gəlməsi mümkündür.
- Helmintozların müalicəsində müasir dövrümüzdə həkimlər artıq bitki tərkibli təbii vasitələrə üstünlük verirlər. Bu məqsədlə “Herba Flora” şirkətinin təbii Teazol çayı, Fitooil Balqabaq yağı, Qurdason şərbəti, Fitozol şərbəti və Fitozol kapsullarından geniş istifadə etməklə yüksək effekt əldə olunur. Bu məhsullar tərkibindəki acı maddələr hesabına güclü qurdqovucu və işlədici təsir göstərirlər.