Yazda xəstəliklərin kəskinləşməsi niyə baş verir?
Beləliklə, artıq bahar bizimlədir – çox tezliklə günəşli hava gələcək və insanlar yüngül və parlaq paltarlar geyinəcək. Ancaq bəzən romantik əhval-ruhiyyə xəstəliklərin kəskinləşməsi ilə pozula bilər. Yaz girər-girməz fərqli bir pəhrizə keçirik, aktiv şəkildə arıqlamağa başlayırıq, bayırda havaların hələ də soyuq olmasına baxmayaraq isti gödəkçələrimizi çıxarırıq. Ancaq əslində yaz orqanizmin zəiflədiyi bir fəsildir– tez-tez soyuqdəymə, vitamin çatışmazlığı, allergik reaksiyalar və hətta depressiv vəziyyətlər artır. Xroniki xəstəliklər remissiya dövründən kəskinləşmə mərhələsinə keçir. Bir çox xəstəliklər yaz və payızda kəskinləşir. Bunun əsas səbəblərindən birincisi avtonom sinir sisteminin vəziyyətidir. Gündüz və gecə temperaturu arasında güclü fərq olduqda və havanın ümumiyyətlə qeyri-sabit olduğu dövrdə avtonom sinir sistemininin yükü artır. Buna görə də, həkimlər yüngül paltarlara keçməyə tələsməyi məsləhət görmürlər, çünki orqanizmin tez-tez dəyişən temperatura adaptasiyası çətinləşir.
İkinci səbəb gündüz və gecənin müddətinin dəyişməsidir. Üçüncüsü isə qidalanmanın təbiətindəki dəyişiklikdir. Çoxumuz pəhrizimizə təzə tərəvəz və meyvələri aktiv şəkildə əlavə etməyə başlayırıq. Bəli, qışda olduğu kimi eyni pəhrizə riayət edən müəyyən bir kateqoriya insanlar var. Bununla belə, təcrübə göstərir ki, yazın gəlişi ilə insanlar daha çox tərəvəz almağa meyillənir və tərəvəz pəhrizinə başlayır. Bu zaman avtonom sinir sistemi ilə bərabər, immun sistem də artıq yüklənir. İqlim dəyişikliyinə görə hormonlar fərqli şəkildə istehsal olunur. Bədənimiz daha çox günəş alır və yay üçün yenidən qurulmağa başlayır. Lakin burada bizi təhlükə gözləyir. Axı, əsl yay hələ çox uzaqdadır!
Avtonom sinir sistemi bizi müxtəlif mənfi təsirlərdən mühafizə edir, orqanizmin daxili mühitinin və funksiyalarının sabitliyini qoruyur. Yaz aylarında yuxarıda göstərilən amillərin təsiri altında avtonom sinir sistemində bir uğursuzluq baş verə bilər. Qoruma kəskin şəkildə azalır və müəyyən bir orqanda zədələnmə baş verir. Fakt budur ki, hər bir insanın irsi amillərlə müəyyən edilən və həyat prosesində formalaşan özünəməxsus “zəif nöqtəsi” var. Xroniki bir xəstəlik varsa, bu “zəif nöqtə” təəssüf ki, artıq müəyyən edilmişdir.
Yaz xəstəliklərindən qorunmağın yolları
Özünüzü kəskinləşmədən necə qoruya bilərsiniz?
Sağlamlığınıza xüsusi diqqət yetirin: gündəlik rejimə riayət edin, kifayət qədər yuxu almağa və fiziki məşqlərə vaxt ayırmağa çalışın. Bu sadaladıqlarıma ümumiyyətlə vaxtınız yoxdursa, heç olmasa daha çox gəzin (məsələn, liftdən imtina edin), həftə sonları təmiz havada gəzinti təşkil edin. Təzə tərəvəz və meyvələri tədricən rasiona əlavə edin. Xüsusən qış ayları ərzində çox az qəbul etmisinizsə, təzə tərəvəzlərin qəfil bolluğu mədə və bağırsaqlara əhəmiyyətli bir zərbə ola bilər. Pəhrizə ciddi şəkildə riayət etməlisiniz, lakin pəhrizinizi kəskin şəkildə dəyişdirməyin, bu, bədəninizə mənfi təsir göstərə bilər.
Əgər xroniki mədə-bağırsaq xəstəliklərindən əziyyət çəkirsinizsə, o zaman qidalanma planının hazırlanmasına daha da ciddi yanaşmaq lazımdır. Zəruri hallarda mütəxəssislə məsləhətləşə bilərsiniz, çünki hər bir fərdi vəziyyətdə pəhriz çox fərqli olacaq.
Mədə və onikibarmaq bağırsağın peptik xorası, həmçinin xroniki qastrit üçün aşağıdakı qaydalara əməl etməlisiniz:
Tədricən diyetinizə daha çox protein daxil edin. Bu, hər hansı yağsız ət növü (hind toyuğu və ya toyuq əti, dana əti, balıq), yumurta ola bilər. Əmin olun ki, pəhrizinizə heyvani yağlar da daxildir. Məsələn, duzsuz kərə yağı ən faydalısıdır. Karbohidrat olaraq dənli bitkilərdən hazırlanmış selikli sıyıqlar və ya jele menyuda ola bilər. Fermentləşdirilmiş süd məhsulları ehtiyatla istifadə edilməlidir və hazır yeməklərin bir hissəsi kimi təqdim edilə bilər. Ədviyyatlı qidalar öd kisəsi və mədəaltı vəzi xəstəliklərində tamamilə istisna edilir. Həmçinin yağlı və qızardılmış qidalar da rasiondan çıxarılır. Az yağlı bulyonlara, tərəvəzli vegetarian şorbalarına icazə verilir. Mədə və onikibarmaq bağırsağın peptik xorası olanlara Herba Flora şirkətinin Teastomin çayını hər yeməkdən əvvəl içmək tövsiyə olunur. Bu müalicəvi çay xoraların sağalmasını əhəmiyyətli dərəcədə sürətləndirir.
