Rinit və ya burunaxma burun selikli qişasının iltihablı bir prosesidir. Xəstəlik burundan bol selik axması, burun tutulması ilə özünü göstərir və bədənin intoksikasiya əlamətləri ilə yanaşı meydana gələ bilir. Rinitin effektiv müalicəsi həkimlərimiz tərəfindən həyata keçirilir və üç-beş gün ərzində bir viral (virus mənşəli) tip problemin öhdəsindən gəlmək mümkün olur. Müalicə edərkən həkim hər bir xəstənin fərdi istəklərini, inkişaf xüsusiyyətlərini və xəstəliyin gedişatını nəzərə alırlar.
Xoşagəlməz simptomlara məhəl qoymamaq, soyuqdəymənin müstəqil nəzarətsiz müalicəsi ciddi fəsadların inkişafı ilə nəticələnə bilər. Gedişatına görə, rinit xəstəliyinin kəskin və xroniki formaları məlumdur. Patologiyanın inkişaf səbəblərindən asılı olaraq iltihabın aşağıdakı növləri vardır: 1. Yoluxucu – müxtəlif patogen mikroorqanizmlər tərəfindən törədilir: bakteriya, virus, göbələklər;
2. Vazomotor – xarici amillərin mənfi təsiri ilə əlaqədar yaranır.
Yoluxucu rinitin kataral, hipertrofik və atrofik növləri vardır ki, hər biri də öz xüsusiyyətlərinə görə bir-birindən fərqlənir. Məsələn, kataral rinitdə burun boşluğunun bütün sahələrində yayılmış iltihab əlamətləri və qızartı olur. Hipertrofik rinitdə burunun selikli qişa toxumasının ölçülərinin müxtəlif cür böyüməsi müşahidə olunur. Atrofik rinitdə toxumaların quruluşu pozulur. Vazomotor rinitin növləri çoxdur. Neyrovegetativ, kompensasiya mexanizmlərinin pozulması ilə əlaqəli, zəhərli qıcıqlandırıcılar, toz, kimyəvi maddələrə məruz qaldıqda bədənin uyğunlaşma reaksiyaları. Allergik rinit allergenlər tərəfindən törədilir. Böyüklər burun mukozasının iltihablanmasına nisbətən asanlıqla dözürlər. Bir çox insan ildə bir neçə dəfə rinitdən “ayaq üstə” əziyyət çəkir. Ancaq düzgün müalicənin edilməməsi tez-tez iltihabın ağırlaşmalarına səbəb olur.
Allerjik rinit
Yaşlı qrupdakı xəstələrdə yoluxucu, allergik xarakterli xroniki rinit tez-tez sinusit, orta otit, astma və ağciyərin iltihabi xəstəliklərinin inkişafına səbəb olur. Bakterial patologiya üçün lazımi müalicənin olmaması beyin toxumasına ziyan vura bilər. Uşaqlarda rinitə böyüklərə nisbətən iki dəfə çox rastlanır və orta otit (orta qulağın iltihabı) və ya sinusit ilə ağırlaşa bilir. Bunun səbəbi uşaqların eşitmə və burun kanallarının quruluş xüsusiyyətlərindən, darlığından qaynaqlanır. Kəskin rinit yoluxucu amilin burun mukozası ilə ilk təmasından sonra baş verir – virus, bakteriya və ya göbələk. Patologiyaya tez -tez digər yoluxucu xəstəliklər əlavə olunur – qrip, bronxit, qızılca, qırmızı qızdırma, difteriya, orta otit.
Xroniki rinit tez-tez kəskinləşmələr ilə müşahidə edilir. Mənfi xarici amillərə uzun müddət məruz qalma – quru, tozlu, zəhərli maddələr olan hava ilə tənəffüs edilməsi onun kəskinləşməsini təmin edir. Xarici faktorların mənfi təsiri burun toxumalarının şişməsinə, iltihaba, degenerativ-distrofik dəyişikliklərə səbəb olur.
Rinitin simptomları və müalicəsi həmişə iltihabın formasından asılıdır. Soyuqdəymənin kəskin forması üçün ani başlayan, tez-tez asqırma, lakrimasiya, ümumi halsızlıq, seroz-selikli burun axıntısı xarakterikdir. Xroniki forma uzun müddət burun tutulması, qoxu kəskinliyinin azalması, selikli qişanın hiperemiyası, qalın selikli axıntı ilə xarakterizə olunur. Vazomotor tipin patologiyası atakabənzər şəkildə davam edir və bunun xaricində bir insan özünü tamamilə sağlam hiss edir.
Allergik rinitin təzahürləri allergenlə bağlıdır. Mövsümi allergik rinit, burun tutulması, burun qaşınması ilə allergenin mövsümi aktivliyi zamanı tez-tez asqırma meydana gəlir. Soyuqdəymənin müxtəlif formalarının müalicə üsulları bir qədər fərqlidir. Allerqoloq allergik riniti, otorinolarinqoloq yoluxucu və ya vazomotor bir xəstəliyi necə müalicə edəcəyinizi söyləyəcək. Yoluxucu infeksiyalarla əlaqəli birincili viral rinit dərman müalicəsi tələb etmir – xəstəlik düzgün qələvi durulama ilə keçir. Burun mukozasının bakterial və göbələk infeksiyaları yerli antimikrobik maddələrin seçilməsini tələb edə bilər. Otorinolorinqoloq həkimi ilə məsləhətləşməni təxirə salmayın və özünüzü müalicə etməyin.
Rinitin müalicəsində Herba-Flora şirkətinin Rizin aqua, Angins10, Stomanginol spreyləri və Teasept çayı kimi məhsulları xəstəliyin ilkin əlamətllərini aradan qaldırır və burun tutulmasını yox edir.
