Limfadenit nədir?
Mikrobları və onların toksinlərini, toxumanın parçalanma məhsullarını və s. tutan filtr rolunu oynayan limfa düyünləri tez-tez iltihablı reaksiya verir. Üstəlik, uşaqlarda proses asanlıqla düyünlərin kapsulundan kənara çıxır və periadenit, adenofleqmona kimi davam edir. Ən çox görülən lokalizasiya çənəaltı və boyun hissələridir. Limfadenit xəstəliyi müxtəlif cür təzahür edir.
Xəstəlik kəskin, yarımkəskin və xroniki formalara ayrılır.
- Kəskin forma Bir və ya bir qrup düyündə sürətli böyümə, onların ağrıları, bədəndə nasazlıq kimi ümumi reaksiya və istiliyin 38-39°C-ə qədər artması ilə xarakterizə olunur. Təsirə məruz qalan limfa düyünləri bərk və kəskin ağrılıdır. Palpasiya zamanı əvvəlcə ətraf toxumalardan ayrılır. 3-4 gündən sonra ətrafdakı toxumaların şişməsi, düyün üzərində dərinin hiperemiyası, temperaturun yerli artması müəyyən edilir. Dəri nazikləşir, parlaq olur, şişkinlik artır. Əksər hallarda abses öz-özünə açılır.
- Yarımkəskin forma Yuxarıda göstərilən simptomların yüngüllüyü ilə fərqlənir. Xəstəlik o qədər də kəskin deyil, ağrılar daha az ifadə edilir. Bədən istiliyi tez-tez 37,3-37,8°C-dir. 2-3 həftə ərzində, bəzən daha çox müddətdə limfa düyününün böyüməsi sabit qalır, ətrafdakı toxumalarla birləşir, bərk və ağrılıdır. Lakin dəri hiperemiyası əhəmiyyətsizdir, proses ətrafa yayılmağa meylli deyil. Tədricən bir abses əmələ gəlir.
- Xroniki forma Bu, birbaşa baş verə və ya yarımkəskin formanın davamı kimi inkişaf edə bilər. Ətrafdakı toxumalara yapışmayan bir və ya daha çox böyümüş, lakin praktiki olaraq ağrısız limfa düyünlərinin olması ilə xarakterizə olunur. Dəridə dəyişiklik yoxdur, bədən istiliyi normaldır. Alt çənənin küncündə yerləşən faringeal limfa düyünləri udlaqda yaşayan mikroorqanizmlərdən yoluxur. Çənəaltı limfa düyünləri ağız və üzün infeksiyalarından təsirlənir. Bu infeksiyalar olmadıqda, çənəaltı limfa düyünlərinin aktiv iltihab əlamətləri olmadan birtərəfli böyüməsi atipik mikobakteriyaların səbəb olduğu infeksiyadan xəbər verir.
Limfadenitin müayinəsi
Səthi boyun limfa düyünləri yaxınlıqdakı dəri sahələrinin infeksiyalarından təsirlənir. Boyun limfa düyünlərinin ikitərəfli aydın şəkildə böyüməsi yoluxucu mononukleoz, toksoplazmoz, ikincili siflis, infiltrativ yara və fenitoin ilə müalicə zamanı baş verir.
Təkrarlanan limfadenit limfoqranulomatoz və ya immun çatışmazlığının əlaməti ola bilər. Tipik hallarda kəskin limfadenit ilə diaqnoz çətin deyil, xüsusən də infeksiyanın giriş qapısı təyin edilərsə (sıyrıqlar, çürük dişlər və s.).
Limfadenitin səbəbi anamnez əsasında, limfanın təsirlənmiş limfa düyünlərinə axdığı sahənin öyrənilməsi, həmçinin laboratoriya testlərinin (ümumi qan analizi, yoluxucu mononukleoz üçün sürətli test, antistreptolizin təyini) köməyi ilə müəyyən edilir. Bəzən abses dərindirsə və fluktasiya fenomenini müəyyən etmək çətindirsə, düyünün irinlənməsini anlamaq mürəkkəb ola bilər.
Belə hallarda diaqnostik punksiya aparılır. Yarımkəskin və xüsusilə xroniki limfadeniti limfoqranulomatoz, vərəm, aktinomikoz və s.-dən fərqləndirmək lazımdır. Viral limfadenit ilə xəstələnmədə prosesin inkişafının ilkin mərhələlərində konservativ müalicə, UHF terapiyası istifadə olunur. Xəstəlik bakterial səbəb ilə bağlıdırsa, antibiotik terapiyası təyin etmək lazımdır.
