Ananın körpəsinə verə biləcəyi ən yaxşı hədiyyə canlı maye olan ana südüdür.
• Tərkibinə görə infeksiyalardan qoruma xüsusiyyəti var.
• Ana ilə körpə arasında müsbət mənəvi bir əlaqə təmin edir.
• Birincili şəkərli diabet, orta qulaq iltihabı, diş çürükləri, allergik xəstəliklər, çölyak xəstəliyi, ağır bağırsaq iltihabı, böyümə geriliyi və piylənmənin qarşısını alan mühüm amildir.
Ana südünün tərkibi
Ana südünün tərkibi əmizdirmə müddətinə, əmizdirmənin əvvəlində və ya sonunda, gün ərzində götürülən vaxta, ananın qidalanma vəziyyətinə, körpənin vaxtında doğulma vəziyyətinə görə dəyişir.
Zülallar
Ana südündə doqquz əsas protein fraksiyasının olduğu göstərilmişdir.
Kolostrumun tərkibində daha çox protein var. Bu protein çox yüksək qida faydalılığına malikdir və körpənin ilk 4-6 aydakı ehtiyacını qarşılayır. Ana südünün quruluşu yenidoğulmuş körpənin həzm sistemi funksiyaları üçün daha uyğundur.
Karbohidratlar
Süd şəkəri laktozadır. Yavaş və asanlıqla həzm olunduğu üçün körpənin qan şəkəri yaxşı tənzimlənir. Laktoza kalsiumun udulmasına, bağırsaqda zərərli olmayan mikroorqanizmlərin böyüməsinə səbəb olur (prebiotik təsir). Bağırsaq infeksiyalarını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Laktozanın qalaktoza hissəsi yağlarla birləşir və körpənin beyin toxumasının inkişafını təmin edir. İmmunitet sisteminin inkişafını stimullaşdırır və allergen zülallarına nəzarət edərək allergiyaya həssaslığın qarşısını alır.
Yağlar
Yağlar yeni doğulmuş körpə üçün əsas enerji mənbəyidir. Ana südü ilə təmin olunan enerjinin 40-50% -i yağdan gəlir. Bu yağlar körpəni beyin inkişafı üçün vacib yağ turşuları ilə təmin edir. Hüceyrələrin membran quruluşuna daxil olur və süddə bəzi vitamin və hormonların daşıyıcısı olur. Doğuşdan sonrakı ilk beş gündə, yəni kolostrumda süddə 2 qram olan yağ konsentrasiyası, 5-15 gün arasında (keçid dövrü südü) 2,5-3 qrama, 15-ci gündən sonra ifraz olunan süddə 3,5-4,5 qrama çatır və sabit qalır. Səhər az olan yağ səviyyəsi günün sonunda artır. Əmizdirmənin sonunda yağ nisbəti artır və toxluq təmin edilir. Beləliklə, tox olan körpə döşdən ayrılır və piylənmə riski olmur. Gözdəki beyin və sinir sisteminin inkişafı və retina funksiyaları üçün tələb olunan doymamış yağ turşuları ana südündə yüksək səviyyədədir.
Mineral maddələr
Ana südündə kompleks birləşmələr şəklində kalium, natrium (duz) və kalsium nisbətləri və digər minerallar var. Ana südündə kalsium sorulması yüksəkdir (55%), inək südündən və ya inək südündən hazırlanmış hazır qarışıqlarda udma nisbəti 38% ətrafındadır. Ana südündə, həmçinin sink də var və ilk beş gündə süd sinklə çox zəngindir. Ana südü ilə qidalanan körpədə mis çatışmazlığı müşahidə edilmir. D və K vitaminlərindən başqa ana südündə yağda və suda həll olan vitaminlər körpəyə kifayətdir.
Südverən analarda süd ifrazının çatışmazlığı (erkən və gecikmiş hipoqalaktiya), təbii qidalanma dövrünün uzadılması üçün Tealakton çayından istifadə edə bilərsiz.
